Architektura

Dom Schminke uznawany jest przez międzynarodowych ekspertów za jeden z czterech najważniejszych budynków mieszkalnych klasycznego modernizmu na świecie. Pozostałe trzy to: Dom Tugendhatów w czeskim Brnie, zaprojektowany przez Ludwiga Miesa van der Rohe z roku 1931, Willa Savoye w Poissy pod Paryżem autorstwa Le Corbusiera z roku 1929 oraz Dom Fallingwater (Kaufman Residence) w Pensylwanii według projektu Franka Lloyda Wright z roku 1939.

Kiedy Charlotte i Fritz Schminke w roku 1930 zlecali prace architektoniczne Hansowi Scharounowi, mieli jasno sprecyzowane wymagania odnośnie swojego przyszłego domu. Należało pogodzić pracę z mieszkaniem, technikę z przyrodą i stworzyć warunki dla bezpiecznego i swobodnego życia rodzinnego. Wytyczne Fritza Schminke dla architekta były zwięzłe i praktyczne: „Nowoczesny dom dla dwojga rodziców, czworga dzieci i okazjonalnie dla jednego do dwóch gości.“ Widok na ogród miał być nieprzysłonięty, a wszystkie pomieszczenia mieszkalne znajdować się od strony południowej. Prowadzenie gospodarstwa miało być łatwe, gdyż w pracach domowych i opiece nad dziećmi panią domu wspierać miała tylko jedna gospodyni. Praktyczne podłogi, łatwe do utrzymania w czystości łazienki, sypialnie i umywalnie, pomieszczenie mieszkalne, umywalnia i łazienka dla pomocy domowej oraz możliwość uprawiania kwiatów, czym pani domu była szczególnie zainteresowana – takie były wymagania.

Po wejściu na teren posiadłości szeroka droga dojazdowa doprowadza nas do głównego wejścia przykrytego szeroko wystającym dachem o bardzo futurystycznym wyglądzie, zwłaszcza w nocnym oświetleniu. Spełnia on również praktyczną funkcję ochrony przed deszczem dla wysiadających z samochodu. Przedsionkiem wchodzimy bezpośrednio do głównego holu, który łączy trzy funkcjonalne strefy domu: mieszkanie, spanie i gospodarowanie. Podłużny salon na parterze od strony wschodniej ma wejście do ogrodu zimowego. Poprzez skierowane ku fabryce okna do pomieszczenia wpada upragnione południowe słońce, a od strony północnej, sięgającymi od sufitu do podłogi oknami, otwiera się na ogród. Dzięki przejrzystości konstrukcji budynku zaciera się granica między jego wnętrzem i światem zewnętrzem. Część mieszkalna na parterze optycznie przechodzi w ogród.

Od strony fabryki Dom sprawia wrażenie raczej skromnego i hermetycznego; tu znajduje się wejście i pomieszczenia gospodarcze. Górne piętro przeznaczone jest na sypialnie i strefę dla gości. W porównaniu z parterem prezentuje się dość spartańsko. Sypialnie miały służyć jako schronienie przed zgiełkiem życia rodzinnego. Pokoje dziecięce ze swoją zredukowaną do minimum przestrzenią przypominają koje na statku. Poszerzoną przestrzeń życiową dla rodziny stanowił ogród, który latem zamieniał się w dodatkowe pomieszczenie mieszkalne. Oprócz ogrodu przeznaczonego na kwiaty i wypoczynek Charlotte Schminke zleciła założyć na sąsiedniej działce ogród warzywny o powierzchni około 11.000 m2 - nie z powodów ekonomicznych, lecz z przekonania. Do dziś znajduje się tutaj oryginalny sad rodziny.

Wszystkim pomieszczeniom Domu architekt Scharoun nadał jednolity kształt. Lampy i meble wnękowe połączył ekspresyjną koncepcją kolorystyczną. Spora część ówczesnego kolorytu uległa zatraceniu, podobnie jak pierwotne barwy tapet. Dlatego trudno jest sobie dziś wyobrazić, jak malownicze były niegdyś wnętrza. Mimo tego Dom Schminke do dziś promieniuje radością, którą tak świadomie odczuwały dzieci, a co było celowym zamierzeniem pary inwestorów i architekta.